Jeśli zastanawiacie się, jak działa CBD, to nie jesteście w tym osamotnieni; miliony ludzi miesięcznie poszukują informacji na temat działania kannabidiolu: co się dzieje, gdy przyjmujemy olej CBD? Na co pomaga i co może leczyć? Dzisiaj zrobimy sobie przegląd mechanizmów, jakie CBD wykorzystuje w naszym ciele — i skąd taka wszechstronność terapeutyczna tego naturalnego związku chemicznego.
Badacze z John Hopkins University we współpracy z The University of California w San Diego przyjrzeli się w 2019 roku popularności zapytania o CBD w wyszukiwarkach internetowych, zestawiając z sobą trendy z ostatnich trzech lat. Okazało się, że na między 2016 a 2017 rokiem zainteresowanie tym, jak działa CBD, wzrosło o 126%. Pomiędzy 2017 a 2018 ten wzrost wyniósł 160%, a 2019 przyniósł wzrosty na poziomie 118% względem roku poprzedniego.
To, że ludzie interesują się, na co CBD pomaga i co może leczyć, nie powinno nikogo dziwić. Temat medycznego wykorzystania konopi przewijał się w mediach od kilkunastu lat; jednak dopiero teraz możemy mówić o prawdziwej eksplozji wśród badań naukowych nad terapeutycznym wykorzystaniem kannabinoidów takich jak CBD i THC.
Zastanawialiście się w ogóle kiedyś, jak działa CBD?
Dlaczego ze stosowania jednego roślinnego składnika płynie tyle korzyści zdrowotnych?
Co spowodowało, że kannabinoidy zaczyna się nieśmiało nazywać lekami nowej generacji?
Co takiego dzieje się w momencie, gdy wprowadzamy CBD do organizmu?
Dzisiaj odpowiemy na wszystkie pytania, kładąc nacisk przede wszystkim na konkretne mechanizmy działania CBD.
Co to jest CBD?
CBD to inaczej „kannabidiol”, czyli jeden z dwóch głównych kannabinoidów występujących w roślinach konopi. Drugim głównym kannabinoidem jest THC, czyli związek chemiczny odpowiadający za część właściwości terapeutycznych marihuany oraz jej flagowe efekty psychoaktywne — choć tu wypadałoby raczej użyć słowa „odurzające”.
W konopiach odkryto do tej pory ok. 115 kannabinoidów, z czego zdecydowana większość występuje w śladowych ilościach, mając jednocześnie niebagatelny wpływ na działanie głównych substancji czynnych.
Najbardziej wydajną metodą na pozyskanie CBD jest ekstrakcja dwutlenkiem węgla w stanie nadkrytycznym, w którym CO2 zachowuje się jak rozpuszczalnik, zmieniając właściwości z gazowych na płynne — i zostawiając na koniec gęsty, skoncentrowany płyn, który następnie zawiesza się w oleju nośnym.
Tak (w dużym skrócie) powstaje olej CBD.
W odróżnieniu od THC, CBD nie ma właściwości odurzających, a nawet przeciwnie — jest w stanie tłumić odurzenie wywołane większymi dawkami THC.
Oba kannabinoidy wchodzą w interakcję z ludzkim układem endokannabinoidowym, czyli bardzo złożoną siecią receptorów i neuroprzekaźników rozsianych po całym ciele, których zadaniem jest trzymanie wszystkich podstawowych funkcji naszego organizmu w ryzach.
Robią to jednak w zupełnie inny sposób — stąd różnica w ich oddziaływaniu na mózg.
Jak CBD działa na układ endokannabinoidowy?
Układ endokannabinoidowy to tzw. układ nadrzędny, który pełni funkcję sieci regulacyjnej dla wszystkich ważnych procesów biologicznych, które zachodzą w ciele człowieka.
Układ endokannabinoidowy jest względnie świeżym odkryciem, ponieważ badacze natknęli się na niego dopiero we wczesnych latach 90tych ubiegłego wieku. Wiele jeszcze nie wiemy na temat układu endokannabinoidowego, jednak jego wpływ na prawidłowe funkcjonowanie pozostałych układów w naszym ciele, pozwolił zrozumieć naukowcom, że mają do czynienia z siecią, dzięki której nasz organizm działa, jak dobrze zarządzana fabryka, gdzie wszystkie parametry i wydajność całego zespołu pracowników trzymane są na stałym, wysokim poziomie.
Prawidłowo funkcjonujący układ endokannabinoidowy dba o zachowanie homeostazy, czyli zdolności organizmu do samoregulacji procesów biologicznych.
Gdy homeostaza zaczyna się sypać na skutek dysfunkcji układu endokannabinoidowego, dochodzi do zaburzenia komunikacji pomiędzy pozostałymi układami, a zatem można powiedzieć, że daje to podłoże do rozwoju wszelkiego rodzaju schorzeń i chorób.
Elementy układu endokannabinoidowego
Układ endokannabinoidowy składa się z trzech elementów: receptorów, enzymów oraz endokannabinoidów. Wszystkie elementy funkcjonują niezależnie od tego, czy korzystamy z CBD.
- Receptory kannabinoidowe znajdują się w całym ciele i to właśnie do nich przylegają endokannabinoidy.
- Endokannabinoidy to neuroprzekaźniki wspierające organizm w regulacji układu endokannabinoidowego i tym samym w utrzymaniu homeostazy. Dzięki cyrkulacji endokannabinoidów w organizmie nasze wewnętrzne funkcje działają bez zakłóceń.
- Enzymy odpowiedzialne są za rozkład endokannabinoidów.
Mamy do czynienia z dwoma głównymi typami receptorów kannabinoidowych: CB1 i CB2.
Receptory CB1 występują w najwiekszych skupiskach w ośrodkowym układzie nerwowym i sprawują kontrolę nad mobilnością, koordynacją ruchową, przetwarzaniem sygnałów bólowych, emocji, a także nad utrzymaniem stabilności nastroju.
Z kolei receptory CB2 rozsiane są po obwodowym układzie nerwowym i w komórkach układu odpornościowego. Regulują one reakcje odpornościowe (w tym stany zapalne), stopień odczuwanego bólu i dbają o utrzymanie prawidłowego mikrobiomu w układzie pokarmowym.
W momencie, gdy endokannabinoidy wchodzą w reakcję z enzymami, zaczynają przyczepiać się do receptorów kannabinoidowych w celu poprawy działania wadliwie funkcjonującego procesu i przywróceniu wcześniej wspomnianej równowagi biologicznej.
Niestety endokannabinoidy mają dość „krótki termin przydatności”, a daleko posunięte zaburzenie homeostazy sprawia, że układ endokannabinoidowy nie będzie w stanie wyrobić z uwalnianiem nowych neuroprzekaźników.
Wtedy do gry wchodzi CBD.
Jak działa CBD?
Modulacja układu endokannabinoidowego
Pomimo braku bezpośredniej relacji pomiędzy CBD a receptorami kannabinoidowymi, ten związek chemiczny jest w stanie zwiększać ilość produkowanych endokannabinoidów oraz wydłużać ich dostępność dla organizmu poprzez blokowanie enzymów odpowiadających za ich metabolizowanie, a konkretnie enzymu FAAH.
Jednym z tych endokannabinoidów jest anandamid, zwany inaczej ludzkim THC (ma niemal identyczną strukturę) lub cząsteczką rozkoszy. Niedobory anandamidu powiązano m.in. z migrenami, fibromialgią, nawracającymi stanami lękowymi, przewlekłymi stanami zapalnymi, padaczkami oraz przyspieszoną neurodegeneracją.
Dzięki dwóm opisanym wcześniej mechanizmom zwiększa się poziom endokannabinoidów w synapsach w mózgu. W rezultacie endokannabinoidy mogą dłużej działać w celu naprawy dysfunkcji konkretnych procesów. To właśnie głównie dzięki tej niebezpośredniej aktywacji receptorów stosowanie CBD ma tak szeroki potencjał terapeutyczny — nie wywołując jednocześnie odurzenia w przeciwieństwie do THC.
CBD ma również działanie adaptogeniczne, co oznacza, że w pierwszej kolejności zabiera się za te funkcje, które są najbardziej zaburzone. Dopiero później zajmuje się ogólnym modulowaniem funkcjonowania układu endokannabinoidowego, dbając o to, żeby przywrócenie równowagi nie poszło na marne.
To dlatego zaleca się włączenie oleju CBD do codziennej suplementacji obok zbilansowanej diety i aktywnego trybu życia. CBD pilnuje, żeby nasz nadrzędny układ regulacyjny funkcjonował bez zakłóceń.
Ze względu na swoją relację z układem endokannabinoidowym, CBD wykazuje działanie:
- Przeciwbólowe
- Przeciwdrgawkowe
- Przeciwlękowe
- Antydepresyjne
- Neuroochronne
- Przeciwzapalne
- Antynowtworowe
- Antyoksydacyjne
- Przeciwbakteryjne
To jednak nie wszystko.
CBD operuje bowiem na ok. 65 ścieżkach molekularnych — przynajmniej o tylu wiemy na chwilę obecną. Poniżej omawiamy najważniejsze mechanizmy działania CBD.
Jak CBD działa na receptory serotoninowe?
Według pionierskiego badania nad wpływem CBD na zaburzenia lękowe przeprowadzonego przez grupę naukowców Z Uniwersytetu Sao Paulo oraz King’s College in London pod kierownictwem Jose Alexandre Crippy, wykazało wyraźny wpływ kannabidiolu na receptory serotoninowe.
W wysokich dawkach CBD bezpośrednio aktywuje receptor serotoninowy 5-HT1A, wywołując działanie przeciwlękowe. Oprócz regulacji stanów lękowych receptor 5-HT1A odpowiada za mechanizm uzależnień i jest zaangażowany w działanie takich funkcji, jak apetyt, sen, przetwarzanie bólu, czy regulację nudności i wymiotów.
Receptory serotoninowe z grupy 5-HT, do których należy wyżej wspomniany receptor, znajdują się zarówno w centralnym, jak i obwodowym układzie nerwowym. Wysyłają do komórek mózgu mnóstwo sygnałów, które w zależności od kontekstu chemicznego danego sygnału, mogą wywoływać reakcję blokującą lub pobudzającą — co z kolei przekłada się na nasz nastrój.
Co ciekawe, CBDA (kwas kannabidiolowy — prekursor CBD) występujący w żywych roślinach konopi, ma jeszcze większy wpływ na funkcjonowanie receptora 5-HT1A. Według badań CBDA ma silne działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwwymiotne, z czego to ostatnie jest mocniejsze niż w przypadku THC i CBD, które również hamują nudności i wymioty.
Wpływ CBD na receptory waniloidowe
CBD wchodzi również w bezpośrednią reakcję z wieloma kanałami jonowymi w celu wywołania efektów terapeutycznych. Świetnym przykładem jest jego relacja z receptorami TRPV1, które między innymi pełnią właśnie funkcję kanałów jonowych, a oprócz tego biorą udział w regulacji bólu, stanów zapalnych oraz temperatury ciała.
Nazwa „receptor waniloidowy” pochodzi od ziaren wanilii, które zawierają eugenol — olejek eteryczny o antyseptycznych i przeciwbólowych właściwościach. Co ciekawe, pomaga on też zwiększyć przepływ krwi w naczyniach. Ziarna wanilii były używane dawniej w medycynie naturalnej w leczeniu bólu głowy.
CBD przyczepia się do TRPV1, wpływając na poziom odczuwanego bólu.
Ten mechanizm jest bardzo podobny do działania kapsaicyny znajdującej się w ostrych papryczkach. Kapsaicyna, podobnie jak anandamid i jego roślinny odpowiednik (THC) także są agonistami receptorów TRPV1.
Jak CBD działa na receptory PPAR?
CBD wykazuje działanie przeciwnowotworowe poprzez aktywację receptorów aktywowanych poliferatorami peroksymonów (PPAR) znajdujących się na powierzchni jądra komórkowego.
Aktywacja receptora PPAR-gamma hamuje rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych oraz prowadzić do zanikania guzów w liniach ludzkich komórek rakowych w płucach.
Ponadto łączenie się CBD z powyższym receptorem prowadzi do degradacji płytek beta amyloidu, który jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju Alzheimera. W ostatnich latach środowisko naukowe zaczęło interesować się potencjalnym zastosowaniu CBD w terapii tej choroby neurodegeneracyjnej.
To jeszcze nie wszystko, ponieważ receptory PPAR również regulują gospodarkę energetyczną, wchłanialność tłuszczów, wrażliwość na insulinę oraz inne funkcje metaboliczne — ich aktywacja może mieć pozytywny wpływ na zdrowie osób z cukrzycą.
CBD a receptory GPR55
CBD działa jako antagonista — związek blokujący — tzw. receptorów „osieroconych”, do których należy receptor GPR55.
Ten przydomek pochodzi od tego, że naukowcy do dzisiaj nie są w stanie stwierdzić, czy GPR55 należy do jakiejś większej rodziny receptorów, czy raczej jest to receptor niezależny. Jego duże skupiska obecne są w mózgu, szczególnie w obszarze zwanym móżdżkiem.
Do funkcji GPR55 należy między innymi modulacja ciśnienia tętniczego, dbanie o gęstość kości, kontrola nad rozprzestrzenianiem się komórek nowotworowych oraz modulacja funkcjonowania układu nerwowego.
Wykazano wyraźny związek pomiędzy zbytnią aktywacją receptora GPR55 a powstawaniem i rozwojem osteoporozy ze względu na zbyt dużą resorpcję tkanki kostnej.
Nadaktywność GPR55 może także wspierać rozprzestrzenanie się nowotworów, o czym w 2010 roku donieśli badacze z Chińskiej Akademii Nauk w Szanghaju.
U pacjentów z padaczką lekooporną również stwierdzono hiperaktywność GPR55. Konwencjonalne leki przeciwpadaczkowe nie mają właściwości antagonistycznych względem tego receptora, stąd termin „lekooporna”, w leczeniu której CBD okazuje się skuteczne.
Działanie antagonistyczne CBD na receptorze GPR55 zostało udowodnione na konferencji The International Cannabinoid Research Society w Lund (Szwecja) przez Rutha Rossa, badacza z University of Aberdeen. Dzięki blokowaniu sygnałów odbieranych przez GPR55, CBD może nie tylko hamować aktywność padaczkową, ale również degenerację kości czy namnażanie się komórek rakowych.
CBD jako modulator allosteryczny
CBD wpływa na sposób, w jaki receptory przechwytują sygnał nerwowy. Może te receptory albo bardziej uwrażliwiać, albo blokować poprzez zmianę ich kształtu.
To właśnie oznacza modulacja allosteryczna.
Australijscy naukowcy odkryli, że CBD prowadzi do „pozytywnej modulacji allosterycznej” receptora GABAA. Innymi słowy, CBD oddziałuje na ów receptor zwiększając jego zdolność do łączenia się z jego endogenicznym agonistą, czyli kwasem gamma-aminomasłowym, który jest neuroprzekaźnikiem pełniącym rolę hamulca dla centralnego układu nerwowego u wszystkich ssaków. Dużo leków z grupy benzodiazepin — m.in. popularne Valium — właśnie w ten sposób manifestuje swoje właściwości uspokajające. CBD robi to w naturalny sposób, tj. nie przyczepia się bezpośrednio do receptora GABA-A, ale poprzez modulację wpływa na jego strukturę, wzmacniając tym samym naturalne działanie kwasu GABA.
Z drugiej strony badacze z Kanady wykazali, że CBD prowadzi do negatywnej modulacji allosterycznej receptora CB1, którego największe stężenie znajduje się w mózgu i centralnym układzie nerwowym. Oznacza to, że zamiast zwiększać zdolność tego receptora do łączenia się z THC i jego endogenicznym odpowiednikiem (anandamidem), CBD ją osłabia, co z kolei obniża psychoaktywność THC. To dlatego w przypadku pacjentów, u których w terapii sprawdzają się wysokie dawki THC, stosuje się też produkty o dużej zawartości CBD, żeby osoba nie przeszła z głębokiej relaksacji do uczucia lęku.
Gdzie znaleźć skuteczny olej CBD?
Chociaż rynek CBD w Polsce jeszcze raczkuje, to do erupcji wcale nie tak daleka droga. W sumie, gdzie się nie obejrzymy, jak grzyby po deszczu wyskakują kolejne sklepy konopne, a każdy z nich ma ten jedyny, inny niż wszystkie, olejek na całe zło tego świata.
My tam stawiamy bardziej na naukowe podejście, bo cały ten teatr potencjalnych zastosowań terapeutycznych opiera się bądź co bądź na niezłym kawałku neurobiologii.
Od prawie roku korzystamy z olejów Eir Health CBD, która jest Polską firmą (i bezpośrednim producentem) z certyfikatem GMP. Konopie, z których pozyskiwane jest CBD, pochodzą z ekologicznych polskich upraw i poddawane są ekstrakcji dwutlenkiem węgla, a zakres stężeń (300 mg – 3000 mg) daje możliwości zastosowania od małych zwierząt po rosłego chłopa.
Produkty są dostępne w wersji z pełnym spektrum kannabinoidów i w formie izolatu, czyli czystego CBD.
Z kodem STONERCHEF zyskujecie 20% rabatu na całe zakupy w sklepie Eir Health wraz z darmową wysyłką na terenie całej Polski.
Jak działa CBD: podsumowanie
CBD jest niesamowitym związkiem, którego odkrycie nie tylko zrewolucjonizowało sposób myślenia o konopiach, ale rzuciło też światło na nową potencjalną klasę leków bazujących na kannabinoidach — co w sumie nie powinno dziwić, biorąc pod uwagę skalę, w jakiej CBD wpływa na nasze funkcjonowanie.
Jak się okazuje, olej CBD sprawdza się nie tylko w trudnych przypadkach, gdy zdrowie jest mocno nadwyrężone, ale może być też doskonałym elementem profilaktyki zdrowotnej, gdy łączymy go z pożywieniem o wysokiej gęstości odżywczej, aktywnym trybem życia i odpowiednią higieną zdrowia psychicznego.
Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu działanie CBD nie będzie już dla Was aż taką tajemnicą, a co za tym idzie, będziecie w stanie świadomie i skutecznie suplementować kannabidiol.
Gdybyście chcieli dowiedzieć się, jak CBD działa w konkretnych schorzeniach, zapraszamy Was do naszego działu „CBD i konopie włókniste”. Tam znajdziecie m.in. przegląd najważniejszych badań w odniesieniu do medycznego zastosowania tego związku a także artykuły o stosowaniu i dawkowaniu oleju CBD.
Enjoint!
