wpływ CBD na skórę

Wpływ CBD na skórę: jakie problemy skórne może łagodzić olej CBD?

by Stonerchef

Pozytywny wpływ CBD na skórę wynika z jego właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Skóra pełna jest receptorów kannabinoidowych, z którymi CBD wchodzi w interakcję. Jakie problemy skórne jest w stanie łagodzić CBD — i czy wiadomo cokolwiek o jego zastosowaniu w chorobach skórnych?

Problemy skórne trapią coraz większą część społeczeństwa; obecnie w Polsce żyje ok. 5 milionów osób z różnymi chorobami skóry.

Nie dziwota, że te 5 milionów szuka rozwiązań na swoje problemy i w pewnym momencie może zechcieć przyjąć wszystko, żeby tylko pomogło.

O wpływie CBD na skórę mówi się coraz częściej w kontekście chorób skórnych, a badania, które wychodzą na światło dzienne dają podstawy, żeby przypuszczać, że oto mamy ciekawe narzędzie do poprawy jej stanu.

Co oczywiście wykorzystał przemysł kosmetyczny, w którym obecnie każdy większy gracz chwali się tym, że sprzedaje kremy z CBD.

Tylko że w tych kremach nie ma CBD.

Dzisiaj przedstawimy Wam potencjalne korzyści ze stosowania CBD na skórę, wyjaśnimy mechanizmy działania i zrobimy sobie przegląd badań odnośnie do wykorzystania CBD w chorobach skórnych.

Przygotowaliśmy też sekcję, w której zwracamy uwagę na to, jak dobierać kosmetyki z CBD, żeby nie złapać się na oszukane produkty.

Wpływ CBD na skórę: podstawowe informacje

  • Rodzaj substancji: antyoksydant
  • Główne korzyści zdrowotne: redukcja stanów zapalnych, regulowanie produkcji sebum, neutralizacja wolnych rodników, modulacja sygnałów bólowych
  • Dla kogo:  dla osób ze stanami zapalnymi skóry, zmagającymi się z suchą i popękaną skórą; dla ludzi o skórze wrażliwej; dla użytkowników chcących spowalniać procesy starzenia się skóry
  • Jak często można stosować: codziennie
  • Jak działa CBD: głównie przez aktywację receptorów CB2 układu endokannabinoidowego na skórze i pod nią
  • Z czym współdziała: dobrze paruje się z substancjami czynnymi, które koją skórę i odżywiają jej barierę ochronną; do takich zalicza się np. kwas hialuronowy, peptydy, niacynę i ceramidy.
  • Na co uważać: na produkty reklamowane jako CBD, które go nie zawierają w składzie. Rynek CBD w obecnej formie jest nieuregulowany, więc przeważająca część kosmetyków sprzedawanych jako „z CBD” ma w jego miejsce olej z nasion konopi. No co chcecie, przecież i jedno, i drugie to ekstrakt.

Jak CBD wpływa na skórę?

CBD moduluje funkcjonowanie układu endokannabinoidowego, który z kolei jest nadrzędną siecią do samoregulacji równowagi biologicznej w każdej części naszego organizmu.

Obecność receptorów kannabinoidowych w całym ciele sprawia, że kannabinoidy — związki charakterystyczne dla konopi — mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie tego układu.

Tym samym zapewniają harmonijną komunikację pomiędzy neuroprzekaźnikami i komórkami pozostałych układów oraz organów w naszym ciele.

Skóra ma receptory kannabinoidowe w każdej warstwie, a nawet w mieszkach włosowych. Aktywność receptorów kannabinoidowych odkryto w takich chorobach, jak półpasiec, łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS), atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, czy trądzik.

Oprócz tzw. dowodów anegdotycznych pojawiają się prace naukowe i analizy badań, które sugerują możliwość wykorzystania kannabinoidów w terapii chorób skóry.

Zanim jednak do tego przejdziemy, skupmy się na bardziej ogólnym wpływie CBD na zdrowie skóry.

wpływ cbd na skórę obszary działania

CBD i skóra: obszary działania

CBD i pozostałe kannabinoidy już jakiś czas temu zostały uznane przez badaczy za silne antyoksydanty oraz potencjalne leki przeciwzapalne nowej generacji(1-2).

Wszelkie problemy skórne wynikają z zaburzeń, czy to gospodarki hormonalnej, czy produkcji sebum, czy z nieprawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego, który prowadzi do przewlekłych stanów zapalnych.

Biorąc pod uwagę fakt, że układ endokannabinoidowy obecny jest w każdej warstwie skóry, jego zadaniem jest utrzymanie homeostazy pomiędzy rozmaitymi funkcjami biologicznymi, a receptory kannabinoidowe zaangażowane są w rozwój chorób skórnych — można odnieść wrażenie, że coś jest na rzeczy.

CBD a stany zapalne

CBD może działać wielopoziomowo jeśli chodzi o funkcjonowanie układu odpornościowego.

Z jednej strony badania wykazały jego działanie modulujące komunikację pomiędzy komórkami układu immunologicznego — z drugiej mówi się też o jego immunosupresyjnym działaniu w wysokich dawkach.

Interakcja z receptorami CB1 i CB2 sprawia, że CBD jest w stanie hamować nadmierną produkcję prozapalnych cytokin, do których dochodzi podczas powstawania stanu zapalnego.

Stosowanie CBD na skórę — topikalnie lub jako suplement diety — może łagodzić stany zapalne, opuchlizny oraz towarzyszący im ból, a także wspierać optymalne funkcjonowanie układu endokannabinoidowego (3).

CBD a produkcja sebum

Oprócz redukcji stanów zapalnych, które towarzyszą powstawaniu wyprysków na skórze, CBD może pomagać w regulacji pracy hormonów odpowiedzialnych za produkcję sebum — zapobiegając tym samym jego nadmiarowi, przetłuszczaniu się skóry i zatykaniu porów (4).

CBD a wolne rodniki

Układ endokannabinoidowy dba nie tylko o równowagę biologiczną skóry, ale również o prawidłowe funkcjonowanie jej bariery ochronnej. Kliniczne niedobory endokannabinoidowe mogą prowadzić do zakłóceń w funkcjonowaniu obszarów kontrolowanych przez ten układ — co może mieć z kolei negatywny wpływ na funkcje ochronne skóry. Stosowanie CBD sygnalizuje układ endokannabinoidowy do produkcji i utrzymania większego stężenia endokannabinoidów w krwiobiegu, co z kolei pozytywnie przekłada się na funkcjonowanie bariery skórnej i pomaga w neutralizowaniu szkód wyrządzanych przez wolne rodniki (5).

CBD a sucha skóra

CBD ma silne właściwości nawilżające. Maści i kremy z CBD mogą chronić skórę przed wysuszaniem wg badania przeprowadzonego w 2019 roku na pacjentach z chorobami zapalnymi skóry (6).

CBD a gospodarka hormonalna

Receptory kannabinoidowe są obecne m.in. w nadnerczach, tarczycy, gonadach, trzustce i w przysadce mózgowej. CBD wykazuje działanie adaptogeniczne poprzez swoją nie do końca bezpośrednią interakcję z układem endokannabinoidowym, dzięki czemu może łagodzić skutki uboczne nadprodukcji pewnych hormonów, jak np. kortyzolu, kinazy czy tlenku azotu (7).

wpływ CBD na choroby skóry

CBD w chorobach skóry: przegląd badań

W tej sekcji znajdują się wszystkie informacje pochodzące ze źródeł naukowych, które badały wpływ CBD na skórę w kontekście leczenia chorób i łagodzenia ich objawów.

Stosowanie CBD na skórę w przypadku trądziku

Trądzik to najpowszechniejszy problem skórny wśród ludzi, który może występować na skutek powstawania stanów zapalnych, zaburzeń hormonalnych, nadprodukcji sebum oraz infekcji bakteryjnych. Odpowiednia ilość sebum pomaga wzmocnić barierę ochronną skóry, jednak jego nadmiar może prowadzić do powstawania trądziku.

W badaniu z 2014 roku przeanalizowano wpływ CBD na aktywność ludzkich sebocytów — komórek odpowiedzialnych za formację tej tłustej substancji (8).

W rzeczonym badaniu autorzy doszli do wniosku, że CBD może przeciwdziałać nadaktywności sebocytów, a tym samym obniżać ryzyko występowania trądziku.

Z kolei według analizy badań z 2016 roku właściwości przeciwgrzybiczne i antybakteryjne CBD mogą przeciwdziałać powstawaniu trądziku wywołanego infekcjami skórnymi (9).

W 2019 ukazało się jeszcze małe badanie kliniczne przedstawiające maści z CBD jako skuteczną, bezpieczną i nieinwazyjną alternatywę dla redukcji widoczności blizn potrądzikowych (10).

Stosowanie CBD w przypadku Atopowego Zapalenia Skóry

Szacuje się, że ok. 20% światowej populacji cierpi na atopowe zapalenie skóry (AZS), nazywane wymiennie egzemą lub wypryskami atopowymi.

W analizie badań opublikowanej w „The Journal of American Academy of Dermatology” wykazano, że maści i kremy bogate w CBD mogą być pomocne w radzeniu sobie z wieloma chorobami skórnymi, w tym w AZS, łuszczycy i tzw. alergii kontaktowej (11).

Jeden z autorów cytuje inne badanie, w którym 21 osób zmagających się z suchą i swędzącą skórą odnotowało szybką i wyraźną ulgę w objawach przy jednoczesnym zneutralizowaniu chorzenia leżącego u ich podłoża.

Wspomniane wcześniej badanie z 2019 roku przeprowadzone na pacjentach z łuszczycą i AZS również potwierdziło pozytywny wpływ CBD na stany zapalne skóry. Autorzy wskazali również, że CBD może przynosić korzyści w redukcji widoczności blizn i skaz, które często trapią osoby po przebytej chorobie skórnej. W badaniu nie odnotowano podrażnień ani reakcji alergicznych w wyniku stosowania kremów z CBD (12).

A jeśli już przy alergiach jesteśmy…

Stosowanie CBD na reakcje alergiczne skóry

Tutaj mamy kolejny przykład pozytywnego wpływu CBD na skórę. Reakcja histaminowa prowadzi do powstawania stanu zapalnego i całego rzędu reakcji z tym związanych, w tym swędzenia, pieczenia, opuchlizny i bólu.

Badanie opublikowane w periodyku „Inflammation Research” dowiodło, że topikalne stosowanie CBD może hamować reakcję histaminową związaną z reakcjami alergicznymi na skórze — łagodząc wspomniane objawy (13).

Stosowanie CBD w radzeniu sobie z łuszczycą

Łuszczyca pojawia się w momencie zbyt intensywnego rozrostu komórek skórnych, prowadząc do ich nagromadzenia przeważnie na skórze głowy. To, z kolei, może powodować formowanie się płatów skóry, które swędzą, a czasem twardnieją i rozdrapane prowadzą do powstawania ran i ryzyka wystąpienia infekcji skórnych.

W badaniu z 2007 roku opublikowanym w Journal of Dermatological Science okazało się, że CBD może mieć pozytywny wpływ na walkę z łuszczycą poprzez spowolnienie wzrostu konkretnych komórek (14).

Analiza literatury naukowej z 2016 roku pochodząca z Current Clinical Pharmacology również wskazuje na duży potencjał kannabinoidów jako nowoczesnej formy terapii łuszczycy (15).

Stosowanie CBD w infekcjach bakteryjnych skóry

Badania nad działaniem przeciwbakteryjnym CBD są prowadzone już od lat 80 ubiegłego wieku. Dzisiaj już dość pokaźna liczba dowodów przemawia za tymi właściwościami.

Jeśli chodzi wpływ CBD na infekcje bakteryjne skóry, udało się ustalić, że związek ten może hamować rozprzestrzenianie się bakterii szczepu Staphylococcus aureus, która odpowiada m.in. za komplikacje związane z atopowym zapaleniem skóry (16).

CBD może więc nie tylko hamować rozprzestrzenianie się infekcji bakteryjnych, ale też przyspieszać powrót skóry do stanu sprzed pojawienia się choroby.

Stosowanie CBD w Łojotokowym Zapaleniu Skóry

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS), podobnie jak trądzik, wynika z nadprodukcji sebum.

Póki co żadne badanie nie przyjrzało się bezpośredniemu wpływowi CBD na ŁZS, więc trudno mówić o jego skuteczności; większość badań skupia się póki co na stosowaniu CBD na trądzik.

Istnieje jednak szansa — na razie czysto hipotetyczna — że sebostatyczne właściwości CBD mogą również przynieść ulgę w przypadku takich problemów skórnych jak ŁZS.

w 2020 roku ukazał się artykuł w czasopismie naukowym „Dermatology”, gdzie autorzy analizują badania nad wspólnymi punktami dla choroby Parkinsona i ŁZS (u ponad połowy pacjentów z Parkinsonem występuje ŁZS). We wnioskach możemy przeczytać, że dysfunkcyjny układ nerwowy jest zaangażowany w patogenezę chorób skórnych, a kannabinoidy mogą stanowić obiecującą formę terapii problemów o tym podłożu (17).

Stosowanie CBD na kurzajki

Nie ma badań w temacie zastosowania CBD w leczeniu kurzajek. Można jednak przypuszczać, że jego silne właściwości przeciwwirusowe, przeciwzapalne i wspierające barierę ochronną skóry mogą okazać się pomocne w zwalczaniu kurzajek. Amerykańskie dyspensarium konopne AZ Wholeistics podaje, że ok. 70% ich pacjentów stosujących CBD na skórę pozbywa się kurzajek w ciągu 6 tygodni — są to jednak nadal dane „anegdotyczne” (18).

CBD na odparzenia po pieluszkach u dzieci: czy to ma sens?

Tak, stosowanie maści i kremów z CBD na odparzenia po pieluszkach u dzieci jest jak najbardziej zasadne. Jak już wcześniej wspominaliśmy, kannabidiol wykazuje punktowe działanie przeciwzapalne, łagodzi ból poprzez osłabianie sygnałów wysyłanych z zakończeń nerwowych do mózgu, a do tego zapewnia prawidłowe funkcjonowanie bariery ochronnej. W połączeniu z silnym działaniem antyoksydacyjnym oraz nawilżeniem dzięki naturalnym bazom tłuszczowym, kremy i maści z CBD mogą zarówno łagodzić odparzenia po pieluszkach, jak i przeciwdziałać ich powstawaniu w przyszłości.

Jak najlepiej stosować CBD dla poprawy stanu skóry?

To zależy, dokąd chcemy dotrzeć. Teoretycznie najlepsze rezultaty powinniśmy czerpać z zastosowania dwóch różnych form CBD — wewnętrznej (doustnej/pod język/w formie waporyzowanej) lub zewnętrznej (na skórę).

Zastosowanie doustne (Olej CBD)

Kiedy przyjmujemy CBD w formie oleju, część dawki trafia do krwiobiegu bezpośrednio przez błony śluzowe zlokalizowane pod językiem. Pozostałość, którą połykamy, najpierw przechodzi przez układ trawienny i wątrobę, a dopiero później jest wypuszczana do organizmu, żeby nasze ciało mogło wykorzystać CBD.

Takie zastosowanie zazwyczaj opiera się o wsparcie układu odpornościowego, usprawnienie komunikacji pomiędzy jego komórkami, naprawę reakcji odpornościowych lub wyciszanie nadaktywnego układu odpornościowego (w zależności od stosowanej dawki). Stosowanie oleju CBD w chorobach skórnych drogą doustną może być zasadne jeśli chcemy przywrócić homeostazę w obszarze odpowiedzialnym za wystąpienie problemu skórnego.

Zastosowanie topikalne (kosmetyki z CBD)

Nie bez powodu kosmetyki z CBD, takie jak kremy, maści, czy hydrolaty stały się tak popularne wśród osób z problemami skórnymi. Praktyka ludzka, jak i przytoczone wyżej badania, pokazują, że CBD może mieć znaczące działanie punktowe, a co za tym idzie, przynosić ulgę w objawach chorób, które dają o sobie znać w postaci zmian skórnych.

Mowa tu o skórze przesuszonej, o wypryskach, stanach zapalnych, urazach, bólu wywołanym uszkodzeniami połączeń nerwowych, opuchliźnie, swędzeniu, pieczeniu, słabemu gojeniu się ran — i całym tym taborku nieprzyjemnych objawów towarzyszących chorobom skóry.

Powszechność występowania receptorów kannabinoidowych w ludzkiej skórze sprawia, że zastosowanie maści lub kremu z CBD — zwłaszcza z pełnym spektrum kannabinoidów — po prostu ma sens z biochemicznego punktu widzenia, a przy tym jest bezpieczne przy długofalowym korzystaniu.

O ile nie korzystamy z produktów transdermalnych, to kosmetyki z CBD nie dostają się do krwiobiegu; wchodzą one jedynie w interakcję z receptorami kannabinoidami zlokalizowanymi w skórze. Można zatem zminimalizować ryzyko niektórych skutków ubocznych, jak np. suchość w ustach, zmiany apetytu, senność lub rozwolnienie (w przypadku spożycia zbyt dużej ilości oleju nośnego).

Jakie są zalety stosowania CBD w codziennej pielęgnacji skóry?

Codzienne stosowanie CBD — zarówno w formie doustnej, jak i naskórnej — to dobry sposób na dostarczenie jej codziennej dawki antyoksydantów i substancji przeciwzapalnych, które dodatkowo wspierane są przez inne substancje komplementarne, jak np. kwasy tłuszczowe, witaminy, terpeny, czy ekstrakty ziołowe w naturalnych kosmetykach konopnych.

Oprócz tego CBD ma jedną właściwość, która sprawia, że stał się pożądanym składnikiem w produktach dermatologicznym. Jego zdolność do optymalizacji funkcjonowania endokannabinoidowego pozwala mu wspierać utrzymanie homeostazy skórnej oraz wzmacniać jej barierę ochronną.

Jednym z efektów wspierania homeostazy przez układ endokannabinoidowy jest poprawne nawilżenie skóry oraz regulacja produkcji sebum — co powyższe badania wykazały w przypadku CBD.

Czy CBD  jest odpowiednie dla każdego typu skóry głowy?

Tak, samo CBD jak najbardziej wpisuje się w te kryteria, natomiast trzeba też zwracać uwagę na cały skład danego produktu, bo mogą się w nim znajdować składniki, które niekoniecznie będą szły w parze z naszym typem skóry.

Jakie składniki dobrze łączą się z CBD w kosmetykach?

Olej CBD zazwyczaj spotyka się w kosmetykach naturalnych ze składnikami, które mogą uzupełniać lub wzmacniać jego pozytywne działanie na skórę.

Do najczęściej spotykanych składników w maściach i kremach CBD należą:

  • Wosk pszczeli
  • Lanolina
  • Macerat z konopi
  • Olej kokosowy
  • Olej konopny
  • Masło kakaowe
  • Masło shea
  • Terpeny (np. limonen, linalool, geraniol)
  • Ekstrakty ziołowe (np. z lawendy, mięty)
  • Ekstrakty z owoców
  • Propolis
  • Kurkuma
  • Aloes
  • Kwas hialuronowy

Dawkowanie CBD przy stosowaniu na skórę

Jeśli chodzi o dawkowanie oleju CBD, to ten temat opisaliśmy szerzej w naszym mega-poradniku na temat różnych zakresów dawkowania. Najlepiej robić to w oparciu o swoją wagę (zaczynając ze swojego minimum) lub o dawki stosowane w konkretnych badaniach.

ZOBACZ: Jak dawkować olej CBD? (Ile, kiedy i jak często)

W przypadku kosmetyków z CBD, to w przypadku codziennej pielęgnacji skóry możemy postępować zgodnie ze wskazówkami, które producent umieścił na opakowaniu. Natomiast jeśli zależy nam na wykorzystaniu CBD w terapii chorób skórnych, to również warto wspomóc się dawkami z badań oprócz czytania instrukcji użycia.

Na co zwracać uwagę przy wyborze kosmetyków z CBD:

  • Pochodzenie konopi: powinny pochodzić z ekologicznych upraw i być wolne od pestycydów oraz metali ciężkich
  • Metoda ekstrakcji CBD: ekstrakcja CO2 zapewnia najczystsze ekstrakty o stałym stężeniu pomiędzy poszczególnymi partiami produktu; nie wymaga użycia ciepła ani dodatkowych rozpuszczalników, więc w skali „makro” stanowi złoty standard produkcji ekstraktów z CBD.
  • CBD w składzie produktu: na liście składników powinno być wyraźnie zaznaczone, że w produkcie znajduje się kannabidiol (CBD) lub ekstrakt z kwiatostanów konopi włóknistych. Nie olej konopny, nie ekstrakt z nasion — CBD lub ekstrakt z kwiatostanów.
  • Pozostałe składniki: czy uzupełniające składniki działają synergicznie z CBD? Skąd pochodzą? Czy składniki są naturalne? Czy nie ma w nich substancji, które mogłyby negatywnie wpływać na zdrowie skóry?
  • Certyfikat z analizy laboratoryjnej: w obecnym stanie rynek CBD jest nieuregulowany, co oznacza, że produkty zawierające kannabidiol nie są wystandaryzowane pod kątem jakości i czystości. Jedynym sposobem na przekonanie się, czy producent kosmetyków z CBD nie robi nas w bambuko, jest wgląd w certyfikat z analizy składu pochodzącej z niezależnego laboratorium. Taki raport powinien zawierać dane o stężeniu CBD, zawartości THC, profilu kannabinoidowo-terpenowym, a także wyniki na obecność potencjalnych zanieczyszczeń pestycydami, metalami ciężkimi, pleśnią, czy rozpuszczalnikami.

Gdzie kupić sprawdzone produkty CBD na skórę?

Najlepiej szukać takich produktów online, bezpośrednio u producenta. 99% kosmetyków reklamowanych jako „z CBD” dostępnych w drogeriach można śmiało wyrzucić do śmieci ze względu na brak lub śladowe ilości substancji czynnej, na której najbardziej nam zależy.

Obecniedwie  topowe marki oferujące kosmetyki z CBD, które polecamy, to CBD Skin Expert i Cannamea. U obu partnerów możesz liczyć na 15% rabatu na cały asortyment z kodem „stonerchef”.

ZOBACZ: Sposoby stosowania CBD — jak to przyjmować?

Podsumowanie wpływu CBD na skórę: czy warto mieć w swojej szafce kosmetyki z CBD?

Warto, jeśli pochodzą ze sprawdzonego źródła, które faktycznie do takich kosmetyków pakuje ekstrakt z CBD zamiast oleju z nasion konopi lub innych „substytutów”, które mają zmylić konsumenta.

Stosowanie CBD na skórę może przynosić korzyści nie tylko w codziennej pielęgnacji, ale również w przypadku wielu chorób skórnych, w których zaangażowany jest dysfunkcyjny układ endokannabinoidowy, przewlekły stan zapalny, infekcja bakteryjna lub uszkodzone połączenia nerwowe.

Co prawda przed nami pozostaje jeszcze wiele do odkrycia w kwestii wpływu CBD na zdrowie skóry, w tym prawdopodobnie na drodze prób klinicznych, które będą miały na celu weryfikację obecnych dowodów z badań na ludziach w szerszej skali. Jednak mechanizmy wykorzystywane przez kannabinoidy do osiągania swoich celów terapeutycznych, jak również wspomniane wcześniej odkrycia naukowe, dają nadzieję na nowoczesną formę terapii holistycznej, która może być nie tylko skuteczna, ale i bezpieczna przy długofalowym użytku.

Cytowane źródła nt. wpływu CBD na skorę:

  1. Hampson, A. J., Grimaldi, M., Axelrod, J., & Wink, D. (1998). Cannabidiol and (-)Delta9-tetrahydrocannabinol are neuroprotective antioxidants. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 95(14), 8268–8273. https://doi.org/10.1073/pnas.95.14.8268
  2. Nagarkatti, P., Pandey, R., Rieder, S. A., Hegde, V. L., & Nagarkatti, M. (2009). Cannabinoids as novel anti-inflammatory drugs. Future medicinal chemistry, 1(7), 1333–1349. https://doi.org/10.4155/fmc.09.93
  3. Palmieri, B., Laurino, C., & Vadalà, M. (2019). A therapeutic effect of cbd-enriched ointment in inflammatory skin diseases and cutaneous scars. La Clinica terapeutica, 170(2), e93–e99. https://doi.org/10.7417/CT.2019.2116
  4. Oláh, A., Markovics, A., Szabó-Papp, J., Szabó, P. T., Stott, C., Zouboulis, C. C., & Bíró, T. (2016). Differential effectiveness of selected non-psychotropic phytocannabinoids on human sebocyte functions implicates their introduction in dry/seborrhoeic skin and acne treatment. Experimental dermatology, 25(9), 701–707. https://doi.org/10.1111/exd.13042
  5. Atalay, S., Jarocka-Karpowicz, I., & Skrzydlewska, E. (2019). Antioxidative and Anti-Inflammatory Properties of Cannabidiol. Antioxidants (Basel, Switzerland), 9(1), 21. https://doi.org/10.3390/antiox9010021
  6. Palmieri, B., Laurino, C., & Vadalà, M. (2019). A therapeutic effect of cbd-enriched ointment in inflammatory skin diseases and cutaneous scars. La Clinica terapeutica, 170(2), e93–e99. https://doi.org/10.7417/CT.2019.2116
  7. Panossian, A. G., Efferth, T., Shikov, A. N., Pozharitskaya, O. N., Kuchta, K., Mukherjee, P. K., Banerjee, S., Heinrich, M., Wu, W., Guo, D. A., & Wagner, H. (2021). Evolution of the adaptogenic concept from traditional use to medical systems: Pharmacology of stress- and aging-related diseases. Medicinal research reviews, 41(1), 630–703. https://doi.org/10.1002/med.21743
  8. Oláh, A., Tóth, B. I., Borbíró, I., Sugawara, K., Szöllõsi, A. G., Czifra, G., Pál, B., Ambrus, L., Kloepper, J., Camera, E., Ludovici, M., Picardo, M., Voets, T., Zouboulis, C. C., Paus, R., & Bíró, T. (2014). Cannabidiol exerts sebostatic and antiinflammatory effects on human sebocytes. The Journal of clinical investigation, 124(9), 3713–3724. https://doi.org/10.1172/JCI64628
  9. Andre, C. M., Hausman, J. F., & Guerriero, G. (2016). Cannabis sativa: The Plant of the Thousand and One Molecules. Frontiers in plant science, 7, 19. https://doi.org/10.3389/fpls.2016.00019
  10. Palmieri, B., Laurino, C., & Vadalà, M. (2019). Op. cit.
  11. Mounessa, J. S., Siegel, J. A., Dunnick, C. A., & Dellavalle, R. P. (2017). The role of cannabinoids in dermatology. Journal of the American Academy of Dermatology, 77(1), 188–190. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2017.02.056
  12. Palmieri, B., Laurino, C., & Vadalà, M. (2019). Op. cit.
  13. Dvorak, M., Watkinson, A., McGlone, F., & Rukwied, R. (2003). Histamine induced responses are attenuated by a cannabinoid receptor agonist in human skin. Inflammation research : official journal of the European Histamine Research Society … [et al.], 52(6), 238–245. https://doi.org/10.1007/s00011-003-1162-z
  14. Wilkinson, J. D., & Williamson, E. M. (2007). Cannabinoids inhibit human keratinocyte proliferation through a non-CB1/CB2 mechanism and have a potential therapeutic value in the treatment of psoriasis. Journal of dermatological science, 45(2), 87–92. https://doi.org/10.1016/j.jdermsci.2006.10.009
  15. Derakhshan, N., & Kazemi, M. (2016). Cannabis for Refractory Psoriasis-High Hopes for a Novel Treatment and a Literature Review. Current clinical pharmacology, 11(2), 146–147. https://doi.org/10.2174/1574884711666160511150126
  16. Blaskovich, M., Kavanagh, A. M., Elliott, A. G., Zhang, B., Ramu, S., Amado, M., Lowe, G. J., Hinton, A. O., Pham, D., Zuegg, J., Beare, N., Quach, D., Sharp, M. D., Pogliano, J., Rogers, A. P., Lyras, D., Tan, L., West, N. P., Crawford, D. W., Peterson, M. L., … Thurn, M. (2021). The antimicrobial potential of cannabidiol. Communications biology, 4(1), 7. https://doi.org/10.1038/s42003-020-01530-y
  17. Rietcheck, H. R., Maghfour, J., Rundle, C. W., Husayn, S. S., Presley, C. L., Sillau, S. H., Liu, Y., Leehey, M. A., Dunnick, C. A., & Dellavalle, R. P. (2020). A Review of the Current Evidence Connecting Seborrheic Dermatitis and Parkinson’s Disease and the Potential Role of Oral Cannabinoids. Dermatology (Basel, Switzerland), 1–6. Advance online publication. https://doi.org/10.1159/000512189
  18. AZ Wholeistics Dispensary. (2020). CBD for Watts: Natural, Easy, and Effective DIY Solution. Pobrano z: https://azwholeistic.com/cbd-for-warts-natural-easy-and-effective-diy-solution/

Zobacz również inne artykuły